Hoe de reclamecode de televisie beïnvloedt

07 jan 2022

Laatst bijgewerkt: 11 maanden geleden
Gokreclames

In december 2021 is er een nieuwe reclamecode opgesteld voor de gokbranche. De Reclamecode Online Kansspelen is een vrijwillige uitbreiding van de wettelijke regels voor het tonen van gokreclames. Dit zal gevolgen hebben voor de hoeveelheid tv-reclames voor bedrijven als de TOTO en Holland Casino, en voor de inhoud van die reclame-uitingen.

Het nieuws werd bekendgemaakt door de brancheorganisaties VAN Kansspelen en de VNLOK (Vergunde Nederlandse Online Kansspelaanbieders). Ze reageren daarmee op vragen en klachten over de grote hoeveelheid gokreclames die vanaf oktober te zien waren op tv. De nieuwe reclamecode heeft als doel om consumenten verantwoord te laten gokken, om aanzetten tot risicovol spelgedrag te voorkomen en om reclames die op minderjarigen gericht zijn te weren.

Maatschappelijk debat is aanleiding voor de nieuwe reclamecode

In de laatste maanden van 2021 verschenen opvallend veel reclames voor gokbedrijven op tv en op de radio. Daarop kwam uit verschillende hoeken kritiek: er zouden te veel spotjes worden uitgezonden en ze zouden gokken te aantrekkelijk laten lijken voor jonge en kwetsbare kijkers. Op dat moment waren de brancheorganisaties en de Reclame Code Commissie het nog niet eens over een code voor gokreclames.

Nu is er dus zo’n reclamecode, die in overleg tussen grote casino bedrijven, omroepen en consumentenorganisaties is opgesteld. De code is vrijwillig, maar de VNLOK en VAN Kansspelen zijn opgericht door een aantal van de grootste kansspelaanbieders op de Nederlandse markt. Daaronder vallen de bedrijven Nederlandse Loterij, Holland Casino, JOI Gaming, FPO Nederland en ZEbetting & Gaming. Een aantal andere gokbedrijven, waaronder veel aanbieders van uitsluitend online casino spellen, is kritisch op de nieuwe regels. Zij wijzen erop dat reclames voor fysieke casino’s niet aan dezelfde code gebonden zijn en dat er daarom sprake is van oneerlijke concurrentie.

In december 2021 ontving de Reclame Code Commissie twee klachten van consumenten over de casino ketens die het meeste geld besteden aan marketing: de TOTO en Holland Casino. De reclame van TOTO zou met zijn taalgebruik, soundtrack en de inzet van rappers te veel gericht zijn op jongeren. De spot van Holland Casino toont een vrouw die tijdens een bedrijfsvergadering stiekem aan het pokeren is, en zou volgens de klager aanzetten tot probleem gokken. Beide klachten zijn inmiddels afgewezen door de Reclame Code Commissie, maar het is wel duidelijk dat het plotselinge verschijnen van gokreclames op tv de gemoederen bezighoudt.

De nieuwe regels voor tv-reclames voor casino’s

Tv is naast radio en internet een van de belangrijke media waarop reclames voor (online) casino’s te vinden zijn, en bovendien kijken er ook veel jongeren naar reclamespots. De nieuwe Reclamecode Online Kansspelen stelt daarom specifiek nieuwe regels vast voor tv-reclames voor gokbedrijven.

Om te beginnen mag er in een reclameblok dat minder dan drie minuten duurt maximaal één gokreclame worden getoond. Voor een reclameblok van drie tot vijf minuten geldt een maximum van twee. Ook zijn dwingende slogans (Gok nu!, U heeft niets te verliezen!) niet toegestaan, net als de suggestie dat gokken iemand aantrekkelijk of gelukkig zou maken. Verder mogen BN’ers waarvan het publiek voor minstens 30 procent uit minderjarigen en jongvolwassen bestaat niet meer optreden in reclamespots. Tenslotte bepaalt de code dat de bekende casinobonussen niet op tv mogen worden aangeprezen.

Deze reclameregels komen boven op al bestaande regels die voortvloeien uit de vergunningen van de kersverse kansspelaanbieders. Zo mochten er tussen 21.00 en 06.00 al geen gokreclames op tv uitgezonden worden en mochten promoties niet gericht zijn op mensen jonger dan 25 jaar. Ook mochten BN’ers die zélf jonger waren dan 25 niet meespelen in tv-spots voor casino’s.

De politiek en gokreclames op tv

Rond hetzelfde moment dat de nieuwe reclamecode bekend werd gemaakt, stemde een meerderheid van de Tweede Kamer vóór een motie die een algeheel verbod op ‘ongerichte reclame voor gokken’ bepleitte. Demissionair Minister Sander Dekker geeft aan dat hij rustig na gaat denken over de toekomst van gokreclames op tv en daarbuiten. Hij betwijfelt of er bij tv-sports sprake is van ‘ongerichte reclame’, en haalt het voorbeeld aan van shirtsponsoring van voetbalclubs door gokbedrijven. Amateurclubs zouden zonder die sponsoring belangrijke inkomsten mislopen.

De legalisatie van de Nederlandse gokmarkt is een proces dat jarenlang in de maak is geweest. In oktober 2021 verleende de Kansspelautoriteit vergunningen aan de eerste tien aanbieders, en voor zover bekend zijn er nog zo’n dertig andere bedrijven in de running voor een licentie. De KSA wil met de legalisatie problematisch gokgedrag terugdringen: bezitters van een Nederlandse vergunning moeten hun klanten informeren over de risico’s van gokken. Ook moeten ze spelers met probleemgedrag opgeven bij het zogenaamde CRUKS-register, waardoor gokken voor hen tijdelijk niet mogelijk is. De Kansspelautoriteit heeft als streven om 80 procent van alle gokkers naar de nieuwe Nederlandse casino’s te leiden. De vraag is of die doelstelling haalbaar is als tv-reclames voor casino’s verboden zouden worden.