Kanalisatie in de Nederlandse gokmarkt

De opening van de Nederlandse online gokmarkt was niet de spectaculaire klapper die veel mensen verwachtten. Ondanks een voorbereiding van zes maanden kregen slechts 10 van de 29 online casino’s hun aanvraag goedgekeurd. Van dat tiental waren er sommige na een aantal dagen nog niet online en ook CRUKS, het centrale registratiesysteem voor kwetsbare spelers, kon de toeloop niet aan. Het enige wat aan de hype voldeed, was de stortvloed aan marketingboodschappen.

Na die teleurstellende start is de storm wat gaan liggen en worden de contouren van de gokmarkt duidelijker. De grootste problemen met CRUKS zijn opgelost en meer casino’s worden in de komende maanden verwacht. Tijd dus om de Nederlandse licentie onder de loep te nemen. Het idee achter de licentie was om de grote illegale gokmarkt in te dammen en om te zetten naar legale opties die strenger gecontroleerd worden. Hiermee moet in de loop van tijd het legale aanbod 80% van de markt beslaan: kanalisatie.

Kanalisatie lijkt tegen te vallen

Die kanalisatie lijkt op het eerste gezicht nog wat tegen te vallen. De tien legale casino’s hebben een vrij klein aanbod van spellen, veel kleinere bonussen dan hun illegale concurrenten en verrassend weinig casino’s gebruiken de machtige affiliate websites die een groot aandeel hebben in de groei van de markt. Veel spelers worden daardoor nog steeds verwezen naar illegale casino’s met die grote bonussen, het betere aanbod en (hogere) commissies voor de affiliate websites.

Om een beter inzicht te krijgen in de huidige staat van kanalisatie, beschrijven we in dit artikel zes verschillende partijen die een rol spelen in de Nederlandse online casinomarkt. Naast de kansspelautoriteit (KSA) zijn er ook andere partijen die positief of negatief kunnen bijdragen aan de kanalisatie. Wat doen bijvoorbeeld spelontwikkelaars, betalingssystemen en aanbieders om spelers naar legale casino’s te sluizen? Aan de hand van onderzoek en reacties van partijen hebben we enkele antwoorden gevonden die de kern raken van de Nederlandse Wet Kansspelen op afstand (KOA).

De Nederlandse online gokmarkt

Al in 2007 verschenen de eerste signalen over een legale Nederlandse markt voor online casino’s. Pas veertien jaar later bevestigde de Eerste Kamer inderdaad een wet die online gokken toestaat. Op 1 april 2021 konden casino’s zich aanmelden voor een Nederlandse licentie en op 1 oktober 2021 konden spelers voor het eerst bij deze casino’s spelen.

De meeste spelers hebben geen veertien jaar gewacht om te spelen en hebben hun toevlucht gezocht bij illegale buitenlandse casino’s. In die tijd is de online gokmarkt gegroeid tot ongeveer € 750 miljoen euro in 2020. Doordat de KSA niet groot genoeg was om achter iedere website aan te gaan, richtte het de pijlen alleen op de grootste overtreders. Zolang spelers alleen speelden bij Engelstalige casino’s met internationale betaalmethodes, wisten zowel casino’s als spelers buiten schot te blijven.

Nederland heeft altijd een streng beleid gevoerd op het gebied van kansspelen. Holland Casino heeft een monopolie op het uitbaten van casino’s, fysieke fruitautomaten zijn uit het dagelijkse beeld verdwenen en de meeste wetten zijn erop gericht kwetsbare spelers (tegen zichzelf) te beschermen.

Ook in de online licentie verschilt de Nederlandse wetgeving vooral op het gebied van spelersbescherming. Spelers die zich aanmelden bij een casino worden geregistreerd met hun BSN, waarna de speler wordt nagetrokken in het CRUKS. Hierdoor kunnen spelers die bij een casino zijn uitgesloten zich niet meer aanmelden bij andere casino’s.

Een andere opvallende maatregel in de Nederlandse licentie zijn de verplichte limieten. Als een spelers zich aanmeldt bij een casino, moet hij of zij verplicht spellimieten instellen. Samen met de centrale registratie van CRUKS laat deze maatregel duidelijk zien hoe de Nederlandse licentie zich nadrukkelijk richt op het beschermen van spelers.

Hierbij is die kanalisatie extra belangrijk. Buitenlandse casino’s hebben veel van deze maatregelen niet. Een bekend gebrek in bijvoorbeeld de Britse licentie (die anderzijds bekend staat als zeer streng) is dat spelers zich bij een casino kunnen uitsluiten en zich de volgende dag kunnen aanmelden bij een ander casino – zélfs als dit casino onder hetzelfde bedrijf valt.

Nederlandse casino’s bieden inmiddels iDEAL als betaalmethode, een Nederlandstalige klantenservice en zelfs Nederlandse live dealers. Tegelijkertijd hebben spelers deze voordelen nooit als hindernis ervaren, getuige de miljoenenomzet van casino’s. Tegelijkertijd kunnen strengere regels het spelen (en de bonussen) ook minder aantrekkelijk maken. Om de kanalisatie inderdaad te bewerkstelligen, heeft de KSA hulp nodig, zelfs als boetes nu stukken hoger zijn.

De verschillende partijen

Het onderzoek in dit artikel richt zich op zes verschillende partijen in de Nederlandse iGaming-markt. Alle partijen zijn afzonderlijk geanalyseerd om zo duidelijk te krijgen wat precies veranderd is na het openen van de markt en hoe deze partijen elk kunnen bijdragen aan de kanalisatie. Hierbij worden de volgende partijen onderscheiden:

Spelontwikkelaars
Betalingssystemen
Affiliate websites
Aanbieders
KSA
Spelers

Spelontwikkelaars spelen een belangrijke rol

Hoewel de meeste spelers oog hebben voor de aanbieders en betalingssystemen, spelen ook spelontwikkelaars een belangrijke rol in kanalisatie. Ieder spel moet uitgebreid getest en gecertificeerd worden voordat het aan Nederlandse spelers mag worden aangeboden. Dit betekent dat ontwikkelaars direct invloed hebben op welke spellen worden aangeboden in de legale casino’s.

Een partij die hier indirect onder valt, is de auditor die de spellen certificeert. Er zijn slechts een handvol bedrijven die hiervoor in aanmerking komen en hebben dus een actieve rol in de uitvoering van het Nederlandse beleid. Voor de meeste spelontwikkelaars is die auditor Gaming Labs International (GLI).

Zorgen dat zoveel mogelijk ontwikkelaars voldoen aan de licentie-eisen is daardoor een voorwaarde voor een aantrekkelijk spelaanbod voor spelers. Spelers die op zoek zijn naar bepaalde gokkasten of roulette spellen bijvoorbeeld, zullen uitwijken naar illegale casino’s om de spellen toch te spelen. Door de grootte van de Nederlandse markt is het omgekeerde ook waar: ontwikkelaars willen zorgen dat hun spellen beschikbaar zijn voor Nederlandse spelers, waardoor ze meer aandacht en marktaandeel krijgen.

Een voorbeeld van zo’n bedrijf is Playtech, dat opgetogen was over de samenwerking met Holland Casino, een van de belangrijkste namen in de Nederlandse gokmarkt. Het Amerikaanse High 5 Games reageerde op een vergelijkbare manier naar aanleiding van de samenwerking met een van de grootste Nederlandse affiliate websites.

Mor Weizer, CEO bij Playtech: “[We] zijn heel blij met de strategische coöperatie. Voor het succes van
Playtech is het essentieel om samen te werken met de grootste bedrijven in de aantrekkelijkste markten.”

Lauren Gazneli, Director of Client Partner bij High 5 Games: “[We] zoeken altijd naar een breder publiek voor onze spellen en willen ook in Europa voet aan de grond krijgen. Deze samenwerking met de beste affiliate website van Nederland is een uitgelezen kans om dat te bereiken.”

Verschillende ontwikkelaars hebben inmiddels een licentie om ook in Nederland hun spellen aan te bieden. Games van Blueprint Gaming zijn te vinden in het casino van Toto, Relax Gaming komt voor in meerdere casino’s en Stakelogic is in ieder casino te vinden. Ontwikkelaar van live casinospellen Evolution Gaming heeft ook een licentie, net als dochterbedrijf NetEnt, dat verantwoordelijk is voor de populairste online slots.

Vooral die grote namen zijn goed nieuws voor kanalisatie. Als online casino’s de beste en populairste spellen aanbieden, hebben spelers veel minder reden om buiten het legale aanbod te zoeken.

Verandering in betalingssystemen

De verschuiving van illegale naar legale casino’s betekent voor Nederlandse spelers ook een verandering in betaalmogelijkheden. Voordat de Wet KOA actief was, gebruikten Nederlandse spelers vooral Skrill, Neteller, Trustly, Maestro en creditcards zoals VISA en Mastercard. iDEAL, verreweg de meest gebruikte online betaalmethode, was niet beschikbaar. Casino’s die toch iDEAL aanboden, konden rekenen op een fikse boete van de KSA. Inmiddels is iDEAL de voornaamste betaalmethode.

Zoals we hieronder in detail zien, was iDEAL niettemin beschikbaar via derde partijen. Die partijen hebben zich veelal teruggetrokken uit de Nederlandse markt, zodat iDEAL als aparte betaalmethode belangrijker is geworden. Skrill en Neteller bieden hun diensten niet langer aan aan Nederlandse spelers, maar niet alle partijen hebben hun voorbeeld gevolgd.

De verschuiving van populaire betaalmethodes naar iDEAL als belangrijkste methode heeft een groot effect op de kanalisatie, vooral als iDEAL alleen beschikbaar is bij legale casino’s. Als spelers in het buitenland niet kunnen betalen, kunnen ze ook niet spelen bij die casino’s, zodat kanalisatie een vanzelfsprekend gevolg is. Hoe goed dat gaat, hangt daarmee vooral af van betaalmethodes en het sluiten van de mazen in de wet.

De KSA heeft al aangekondigd om ook betaalmethodes aan te pakken. In de vroegere situatie werden deze methodes gezien als neutrale partijen, maar nu kunnen de betalingssystemen ook geclassificeerd worden als promotors. Dat betekent dat de KSA het uitgebreide arsenaal van middelen ook tegen betalingssystemen kan inzetten: een bestuurlijke boete, dwangsom, een bindende aanwijzing en waarschuwingen. Vanaf 1 november worden deze maatregelen inderdaad toegepast.

Hierdoor hebben betalingssystemen alle reden om bij te dragen aan de kanalisatie van Nederlandse spelers. Het volgen van de wet- en regelgeving zorgt dat Nederlandse spelers niet bij buitenlandse casino’s terecht kunnen. Maar wat kunnen de betalingssystemen nog meer?

Niet langer aanbieden van diensten aan Nederlandse spelers

De wet verbiedt verschillende aanbieders om hun dienstverlening in Nederland te staken. De twee grootste e-wallets, Skrill en Neteller, hebben inmiddels gehoor gegeven aan de wet en waren al ruim vóór de datum van 1 november niet meer beschikbaar (voor casino-gerelateerde diensten). Hierdoor blijven er enkele kleinere betaalmogelijkheden over: Klarna, ecoPayz en Paypal. Het gaat hier duidelijk niet om een technisch probleem, maar wat zit er wel achter de beslissing om illegaal te blijven?

Hieronder bespreken we de verschillende betalingssystemen. We hebben iedere betaalmogelijkheid proberen te bereiken voor commentaar om hun inzet in de kanalisatie te beoordelen en een mogelijkheid te bieden om hun beweegredenen uit te leggen.

iDeal – een legale aanbieder

iDEAL is al jaren de belangrijkste aanbieder van online betalingen. Ieder legaal casino biedt dan ook iDEAL aan, terwijl de mogelijkheid niet (legaal) wordt aangeboden in het buitenland. Via een omweg is iDEAL echter toch beschikbaar, omdat bijvoorbeeld Trustly en Klarna iDEAL als een betaalmogelijkheid aanbieden. Hierdoor bieden casino’s iDEAL niet direct aan, maar spelers kunnen op deze manier indirect gebruik maken van deze betaalmogelijkheid.

Hoewel Trustly niet meer werkt met Nederlandse spelers, is Klarna op het moment van schrijven nog altijd beschikbaar. In een reactie hierop zegt Currence (iDeal),

Berend Jan Beugel, Persvoorlichter bij Currence (iDeal): “[Wij] beheren geen andere betaaloplossingen en wij gaan geen samenwerkingen aan met eindgebruikers als casino’s of webwinkels. [Wij] houden ook geen lijst of register bij van eindgebruikers, maar wij kunnen wel bij Klarna vragen waarom iDEAL wordt aangeboden. Verder doen wij geen mededelingen over de correspondentie met Klarna.”

Skrill, Neteller, Trustly – zijn gestopt met het illegale aanbod

Skrill, Neteller en Trusly zijn de beste voorbeelden van betalingssystemen die meehelpen aan de kanalisatie. Deze drie betaaloplossingen kondigden hun vertrek aan op 1 oktober 2021. Dit vertrek laat ook zien hoe de wet inderdaad helpt bij de kanalisatie. In plaats van neutrale partijen worden deze betaalmethodes voor de keuze gesteld om aan alle regelgeving te voldoen óf illegaal hun diensten aan te bieden. In een reactie benoemde Trustly het volgende:

Meredith Popolo, Head of PR and Communications bij Trustly: “[Wij] bieden alleen diensten aan casino’s die hun licenties op orde hebben.”

Ecopayz, PayPal, Brite, Klarna – bieden hun diensten in illegale casino’s aan

De overige betaalmethodes hebben niets veranderd. Van deze partijen is Klarna de duidelijkste overtreder. Hoewel de overige aanbieders niet populair zijn, biedt Klarna de optie om met iDEAL te betalen. Hiermee biedt het via een omweg de illegale optie voor spelers en casino’s. Klarna heeft niet gereageerd op vragen omtrent het aanbieden van een illegale betaalmethode – een duidelijk contrast met de andere partijen.

Daarnaast, bieden partijen als Ecopayz, PayPal en Brite nog steeds hun services aan in illegale casino’s. Dit resulteert in het feit dat Nederlandse spelers nog steeds de mogelijkheid hebben om met verschillende betaalmethoden te spelen bij illegale casino’s. Deze betaalmethoden kunnen kanalisatie gemakkelijk bevorderen wanneer zij besluiten hun services niet meer aan te bieden in illegale casino’s.

Aanbieden van diensten voor legale casino’s

Hoewel Nederlandse spelers (eindelijk) gewoon de beschikking hebben over de populairste betaalmethode, kunnen ze andere populaire methodes niet meer gebruiken. Of Skrill en Neteller later nog beschikbaar worden, is nog onduidelijk. Trustly is wel beschikbaar, maar biedt in Nederlandse casino’s beperkte voordelen ten opzichte van iDEAL. Het toevoegen van e-wallets als betaalmethode zal spelers een extra reden geven om uitsluitend bij legale casino’s te spelen.

Affiliates kunnen spelers de juiste directie op wijzen

Online affiliates worden vaak gezien als de drijvende kracht achter de groei van online casino’s. Deze websites verdienen geld door casino’s aan te bevelen aan spelers. In een ideale wereld verwijzen de affiliates dus naar betrouwbare casino’s waarvoor ze een commissie krijgen. In de praktijk zijn de commissies echter leidend, wat ervoor zorgt dat veel affiliates nog altijd illegale casino’s aanbevelen.

Net als de betaalmethodes zullen vanaf 1 november ook de affiliates in het vizier komen van de KSA. Omdat deze affiliates veel spelers richting die casino’s sturen, spelen ze een grote rol in de kanalisatie – spelers gaan waar de affiliates ze heen sturen. Dit roept de vraag op waarom deze affiliates nog steeds de illegale casino’s aanbieden en wat ze in plaats daarvan kunnen doen.

Een van de grootste verschillen tussen legale en illegale casino’s zit ‘m in de bonussen die de illegale casino’s aanbieden. Hoewel Nederlandse spelers niet verlegen zitten om bonussen en extra’s, heeft de concurrentie op de markt nog niet geleid tot de verwachte stroom aan bonussen.

BetCity is vooralsnog het meest agressieve nieuwe casino. Het biedt affiliates een samenwerking en geeft spelers een welkomstbonus van € 200. Zoals hiernaast te zien is, verbleekt die bonus vergeleken met de bonussen van illegale casino’s. Hiermee is de bonus vooralsnog geen aantrekkelijke reden om naar legale casino’s over te stappen.

Deze bonussen hebben niet alleen effect op de spelers. Affiliates kunnen zich binnen een paar minuten aansluiten bij de meeste casino’s. Deze affiliates hebben verschillende van deze casino’s nodig om succesvol te zijn. Na 1 oktober 2021 biedt alleen BetCity een overduidelijke manier voor affiliates om te registreren. Andere grote namen, zoals Bet365 & Kansino, hebben ook zulke affiliate programma’s die de kanalisatie kunnen helpen.

Dit kan veranderen zodra grote namen, die momenteel nog niet legaal zijn in de Nederlandse markt, hun rentree maken. Volgens de directeur van de KSA heeft de casinomarkt echt vorm gekregen rond juli 2022.

Wat kunnen affiliates doen om kanalisatie te verbeteren?

Er zijn drie manieren waarop affiliate websites de kanalisatie kunnen versnellen:

Allereerst kunnen affiliates simpelweg stoppen om spelers naar illegale casino’s te verwijzen. Dit is de makkelijke oplossing en ligt in de lijn van de strategie van de KSA.
Ze kunnen spelers van illegale naar legale casino’s leiden. Hierbij worden de illegale casino’s als zodanig aangegeven en gelden de legale opties als alternatieven.
Affiliates kunnen spelers informeren over de gevaren van het spelen in illegale casino’s.

Dit levert altijd een belangenverstrengeling op. Zelfs als het verschil voor affiliates tussen legale en illegale casino’s minder groot is dan het lijkt, zorgt het aanbieden van een meer casino’s voor meer opties en dus meer commissies.

Aanbieders spelen de grootste rol in kanalisatie

De aanbieders spelen wellicht de belangrijkste rol in het kanalisatieproces. Zonder deze aanbieders zou kanalisatie immers geen probleem vormen. Hoewel veel casino’s zich na 1 oktober 2021 hebben teruggetrokken uit de Nederlandse markt, andere casino’s zijn nog steeds beschikbaar. Hoewel deze casino’s technisch tot 1 november online hadden kunnen blijven, hebben de grotere casino’s niet gewacht tot deze deadline.

Om beter te snappen waarom casino’s zich wel of niet terugtrekken uit de markt, kijken we naar de risico’s die casino’s lopen als ze hun diensten illegaal aanbieden aan Nederlandse spelers. Ook kijken we hoe de houding in Nederland is veranderd en hoe de kanalisatie tot dusver precies verloopt. Door te kijken naar de cijfers van websites en Google Trends valt een duidelijk beeld te schetsen van voor en na 1 oktober. Dit laat weer zien hoe spelers naar de aanbieders kijken en wat de beweegredenen zijn voor het al dan niet blijven aanbieden van illegale diensten.

De cijfers

Om het verschil tussen de periodes voor en na 1 oktober 2021 duidelijk te maken, hebben we gekeken naar vijf grote casino’s in Nederland: Unibet, Bwin, Pokerstars, LeoVegas en Casumo Casino. Om de interesse van spelers te meten, hebben we de cijfers geanalyseerd van softwareprogramma Ahrefs en deze getallen geverifieerd met Google Trends. Omdat nog geen maand aan data beschikbaar was, is een representatieve week gekozen en die data vermenigvuldigd met vier.

Dit beeld laat een duidelijke daling zien in het zoekvolume naar deze casino’s, zelfs als rekening wordt gehouden met een flinke marge. Unibet en Bwin, de twee grootste casino’s, zagen hun zoekvolume dalen met bij elkaar 450.000 maandelijkse resultaten. Hoe zich dat vertaald naar de omzet is het best te zien in een persbericht van Unibet. Hierin staat dat het zich terug zal trekken uit de Nederlandse markt en daarmee zo’n € 14,25 miljoen minder denkt te gaan verdienen.

Om dat beeld nog duidelijker te benadrukken, kunnen we verschillende partijen met elkaar vergelijken. De volgende twee grafieken geven het zoekvolume aan van de 5 grootste illegale merken (merken die zich nu hebben teruggetrokken uit de markt) en 5 nieuwe legale casino’s respectievelijk. Dit laat gelijk significante verschillen zien in de Nederlandse gokmarkt.

De eerste grafiek laat het zoekvolume zien van de grote vijf illegale casino’s die hierboven staan genoemd. Hier kunnen verschillende conclusies uit worden getrokken. Ten eerste is het marktaandeel van Unibet met het terugtrekken uit de markt gedaald en is het nu meer verdeeld onder de verschillende casino’s. Ten tweede, en het meest belangrijke, zien we een stevige daling in zoekvolume na de opening van de markt voor alle illegale merken. Dit betekent dus dat men mogelijk op zoek is gegaan naar legale alternatieven.

De tweede grafiek laat het volume zien van de nieuwe legale casino’s. De twee hebben een sterke negatieve correlatie – waar het zoekvolume aan de ene kant omlaag duikt, stijgt het op de andere grafiek net zo plotseling. Het zoekvolume voor illegale casino’s daalt dus stevig en het zoekvolume voor legale casino’s ervaart een grote stijging. Als dit zich daadwerkelijk vertaalt in kanalisatie, is dat goed nieuws. Het is echter duidelijk dat enkele van de noodzakelijke voorwaarden voor kanalisatie aanwezig zijn.

Als we verder inzoomen op twee individuele partijen, wordt dat beeld versterkt. Unibet en Toto hadden jarenlang eenzelfde aanbod van sportweddenschappen. Toto had het monopolie en dus een legaal aanbod, terwijl Unibet verreweg de grootste illegale aanbieder van sportweddenschappen was. In deze grafiek is een zelfde patroon te herkennen.

Een vergelijkbare grafiek laat een minder dramatisch verschil zien. Pokerstars.net was jarenlang de populairste (illegale) pokerwebsite, maar GGPoker heeft als enige aanbieder inmiddels een Nederlandse licentie.

Hoewel het zoekvolume voor Pokerstars.net duidelijk is afgenomen, heeft GGPoker vooral in eerste instantie een zetje gekregen, maar daarna is het verschil minder groot. In vergelijking met Toto was GGPoker echter een onbekende partij, die bijna uit het niets de Nederlandse markt betrad.

Het is duidelijk dat het vertrek van de grote namen de Nederlandse markt direct heeft beïnvloed én kanalisatie heeft bevorderd – vooral omdat deze casino’s van plan zijn om later met licentie de markt te betreden. Voor kanalisatie zijn deze grote casino’s echter niet van het grootste belang.

Veel kleinere casino’s hebben namelijk een andere beslissing genomen. Voor deze casino’s lijkt het een bewuste keuze om hun aanbod aan Nederlandse spelers te behouden. Om die casino’s beter te snappen, is het goed om de cijfers achter de organisaties in te zien.

Risico-analyse

Volgens de KSA liggen de totale kosten voor een Nederlandse goklicentie tussen de € 1 en € 1,6 miljoen. Hierbij kost de applicatie zelf al een dikke € 48.000 – dit geld krijgen partijen niet terug als de applicatie niet lukt. Deze bedragen zijn de hoogste ter wereld en stukken hoger dan in andere landen (ook die met strenge voorwaarden). Voor Unibet zijn deze bedragen te overzien, maar kleinere aanbieders zullen hun risico-analyse anders aanpakken.

Het risico voor deze partijen bestaat vooral uit een administratieve boete van de KSA. De kleinste boete (voor casino’s met een omzet van minder dan € 15 miljoen) is € 600.000; dit was € 200.000. Als we kijken naar eerdere zaken, blijkt dat de boete in de praktijk stukken hoger kan uitvallen. Zo kreeg een buitenlands casino vlak voor het openen van de markt een boete van € 531.250 – waarbij de basisboete ‘maar’ € 200.000 was. Het verhogen van de boete moet een afschrikkende werking hebben.

Uitgaande van die basisboete is het betalen van een boete goedkoper dan het krijgen van een licentie. In de praktijk is de boete meestal hoger; verzwarende zaken zijn juist die zaken die onder de Nederlandse licentie verplicht zijn. Met andere woorden, boetes zijn duurder voor illegale casino’s die afwijken van de Nederlandse regelgeving dan voor casino’s die al aan veel van de voorwaarden voldoen.

Voor grote casino’s is de boete bovendien altijd duurder. De jaaromzet van € 15 miljoen waarop de basisboete gebaseerd is, wordt door Unibet per maand omgezet. De boete valt daarmee ongetwijfeld dus duurder uit dan de licentie zelf. De KSA heeft bovendien aangegeven zich vooral te richten op grote casino’s; hoe meer Nederlandse spelers in een casino, hoe hoger de kans op een boete. Ook hebben grote casino’s op andere manieren last van boetes: dikke boetes voor Unibet kunnen effect hebben op bijvoorbeeld de prijs van een aandeel.

Hierdoor heeft Unibet drie goede redenen om zich terug te trekken en netjes te wachten op de licentie. Tegelijkertijd is te zien dat kleinere casino’s een andere afweging zullen maken. De boete zal lager uitvallen, de kans op een boete is kleiner zolang er niet teveel spelers zijn en kleine casino’s hebben over het algemeen geen aandeelhouders om tevreden te houden.

Zolang deze casino’s niet te groot worden, kan het dus de moeite lonen om het risico op een boete te lopen. Het bewaken van deze balans kan een reden zijn om toch in Nederland het casino aan te bieden. In een ideale balans voor die casino’s bezetten ze een ‘sweet spot’, een positie in de markt die klein genoeg is om geen aandacht te trekken, maar wel genoeg te verdienen.

Waarom kleine casino’s in Nederland blijven

Om verder duidelijkheid te geven over casino’s die die balans proberen te bewaken, duiken we dieper in de financiën van deze casino’s. Door een combinatie van online research en informatie van kenners valt een realistisch beeld te schetsen van een (niet-bestaand) casino dat groot genoeg is om aan Nederlandse spelers te verdienen en klein genoeg om boetes te vermijden.

We hebben de minimale omzet berekend dat zo’n casino moet maken om ook nog winst te maken nadat de KSA een boete heeft gegeven. De tabel geeft de financiële informatie weer voor dat (niet-bestaande) casino.

Een casino van deze grootte heeft uitgaven van ongeveer € 4 miljoen per jaar, zoals in de tabel nader wordt toegelicht. De software, marketing- en affiliatekosten en betaalmethodes nemen zo’n 75% van dat getal in beslag. Een mogelijke boete van € 600.000 zou 14,5% toevoegen aan de uitgaven.

Om dat risico op de boete te rechtvaardigen, moeten casino’s ongeveer € 400.000 per maand aan omzet hebben, wat uiteindelijk resulteert in een winst van € 115.000 – de winst zonder boete ligt in de berekening op € 715.000. Het belangrijkste in het bewaken van de balans is vanzelfsprekend het inschatten van het risico op een boete – dat zal belangrijker zijn dan zoveel mogelijk Nederlandse spelers aantrekken.

Het zal dus eerder voor de hand liggen dat kleine casino’s in Nederland blijven dan dat nieuwe partijen de Nederlandse markt zullen opzoeken. Dit heeft natuurlijk grote gevolgen voor kanalisatie, die daarmee ondermijnd wordt. Doordat de casino’s onopvallend te werk willen gaan met een beperkte grootte, zullen spelers net zo ongemerkt de casino’s kunnen blijven bezoeken.

Bijdrage van de KSA

Het idee achter de Wet KOA is kanalisatie: spelers van het illegale aanbod weghouden en bij het gecontroleerde legale aanbod laten spelen. De kansspelautoriteit (KSA) is opgericht met de Wet KOA in het vooruitzicht. Dit verklaart ook deels de onmacht van de KSA in afgelopen jaren – het orgaan was opgericht om binnen het kader van de wet te werken, niet om het hele online aanbod van casino’s te bestrijden.

De KSA werkt aan de hand van drie kerntaken: het beschermen van consumenten, voorkomen van gokverslaving en illegale en criminele activiteiten bestrijden. In al deze kerntaken wordt de KSA geholpen door de Wet KAO, waarbinnen unieke maatregelen worden getroffen om spelers tegen zichzelf te beschermen.

Als bestuursorgaan voert de KSA het beleid van de overheid uit: de autoriteit behandelt aanvragen voor een goklicentie, reguleert de casino’s met licentie en beschermt spelers tegen wanpraktijken van casino’s.

De belangrijkste manier waarop de KSA in die uitvoering kan bijdragen aan de kanalisatie, is door illegale casino’s te weren. Het opsporen en beboeten van die casino’s zal het illegale aanbod verminderen en daardoor automatisch zorgen dat spelers vooral terechtkomen bij legale en betrouwbare aanbieders.

Het belang van de spelers

Hoewel alle partijen een belangrijke rol spelen in de kanalisatie, hebben spelers uiteindelijk de meeste invloed. Om deze spelers te helpen de juiste keuzes te maken, voorziet de wet ook in boetes voor spelers. Voor de Wet KOA werd een gedoogbeleid gevoerd voor spelers. Vanaf 1 november 2021 riskeren spelers een boete van € 8.700 en een strafblad.

Hoewel er nog steeds een verschil bestaat tussen het aanbod van legale en illegale casino’s hebben spelers geen echte redenen meer om bij illegale casino’s te spelen. Spelers die daar toch voor kiezen, ruilen de betrouwbaarheid en bescherming van de Nederlandse licentie voor een hogere welkomstbonus. Tegelijkertijd kunnen de strenge regels ook remmend werken voor kanalisatie, waardoor bonussen bijvoorbeeld altijd hoger zijn bij illegale aanbieders. Het doel voor kanalisatie is dat 80% van alle spelers in 2025 bij legale partijen speelt. Dit betekent dat een op de vijf spelers nog altijd bij illegale aanbieders speelt én dat de kanalisatie sowieso een tijd gaat duren.

Spelers zijn uiteindelijk verantwoordelijk voor hun eigen keuzes. Voor oktober 2021 was er geen enkele legale optie voor online casino’s en had Toto een duidelijke achterstand ten opzichte van andere sites voor sportweddenschappen. Met de Wet KOA zijn die verschillen een stuk kleiner, zodat het spelen bij illegale sites betekent dat spelers kiezen voor partijen die financieel gewin boven de bescherming van spelers stellen. Ieder casino is ontworpen om de speler uiteindelijk te laten verliezen, maar spelers van illegale casino’s kunnen veel meer verliezen dan alleen hun speelgeld.

Conclusie

Hoewel de speler verantwoordelijk is, hebben alle andere partijen ook een duidelijke verantwoordelijkheid om die belangrijkste partij te voorzien van opties en informatie. Zolang het gat in kwaliteit tussen legale en illegale casino’s blijft krimpen, is dat niet al te moeilijk. Voorlopig hebben affiliates echter te weinig redenen om legale casino’s aan te bevelen, is de markt nog verre van compleet en steken de bonussen van legale casino’s schraal af tegen de bonussen van illegale concurrenten.

Tegelijkertijd zorgt de Wet KOA voor een grote inhaalslag. Voor 1 oktober 2021 was Toto een legale, maar veel saaiere versie van sportweddenschappen dan bijvoorbeeld Unibet. Nu zijn opties als live wedden en online casino’s ook legaal te spelen, waardoor er simpelweg minder reden is om het illegale aanbod op te zoeken.

De populairste games staan allemaal online, websites zijn in het Nederlands beschikbaar met een Nederlandse klantenservice, Nederlandse betaalopties en Nederlandse dealers. Het gat tussen de legale situatie voor en na de Wet KOA is veel groter dan het huidige verschil tussen het legale en illegale aanbod.

Zeker als de concurrentie toeneemt, kunnen de bonussen hoger oplopen en dus meer bijdragen aan de kanalisatie. Ook kan dit extra redenen geven voor affiliates om alleen het legale aanbod aan te bevelen. Hier kan de KSA een sleutelrol spelen door ook affiliates als promotors te zien en dus te beboeten.

Onderzoeksmethode

Alle informatie gebruikt voor dit artikel komt uit publiekelijk beschikbare documenten, aangevuld met onafhankelijk onderzoek en interviews met de betrekkelijke partijen. Dit zijn de bronnen die wij hebben gebruikt in deze marktanalyse: