Wat is een piramidespel?

Een piramidespel is een verboden spel, waarbij spelers een inleg inzetten (goederen of geld) en vervolgens anderen proberen over te halen om ook mee te doen. De inleg van de nieuwste spelers zal vervolgens worden uitbetaald aan de deelnemers die al meededen. De spelers leggen veel geld in. Hoe hoger de speler staat in de piramide, hoe groter de kans is dat de speler een deel van de inleg van anderen krijgt.

Het piramidespel

Bij een piramidespel gaat het er dus om dat spelers een piramide opbouwen van deelnemers, waarbij de mensen die hoog in de piramide staan de meeste kans hebben om de inleg te krijgen en winst te maken. Maar, hoe werkt dat precies? De speler ziet het spel op het internet staan. Bij de beschrijving van het spel wordt de belofte gedaan dat de speler de mogelijkheid heeft om naar de top van de piramide te klimmen als hij het voor elkaar krijgt om nieuwe deelnemers voor het spel te werven. Het geld dat er kan worden verdiend, bestaat echter uit de inleg van de nieuwste spelers. Het is nodig dat de speler wel echt hoog in de piramide terechtkomt om in aanmerking te komen voor de winstuitkering. Het is vaak vooraf niet duidelijk hoe de uitkering werkt. Zo is het bijvoorbeeld niet bekend hoeveel mensen de speler moet werven om geld te kunnen verdienen. Daarnaast is de verleiding vaak heel groot om mee te doen, omdat er wordt aangegeven dat er hoge geldbedragen kunnen worden gewonnen.

Veel spelers trapten hierin. Op de achtergrond is gebleken dat Ponzi helemaal geen coupons verkocht (en ook niet inkocht), maar alleen rendement uitkeerde aan de vroege investeerders. Ze hadden in dat opzicht geluk, maar feitelijk werden alle spelers voor de gek gehouden.

Een verboden kansspel

Bij de Nederlandse wet is een piramidespel absoluut verboden. Elk kansspel moet worden aangemeld bij de Kansspelautoriteit (KSA). Een piramidespel wordt gezien als een kansspel. Voordat een aanmelding van kansspelen bij de KSA in 1998 verplicht was, werden er veel piramidespellen gespeeld. Veel mensen werden (financieel) slachtoffer. Kansspellen hebben tegenwoordig te maken met allerlei regels. Zo mogen spelers niet voor de gek gehouden worden en moeten afspraken over de inleg en de winsten vooraf duidelijk worden gemaakt. Een piramidespel kan niet aan deze eisen voldoen en is daarom verboden.

Hoe zijn piramidespellen te herkennen?

Een piramidespel zal misschien niet direct door de speler worden herkend. Dit komt, omdat er vaak sprake is van een andere activiteit waar alle aandacht naartoe gaat om het piramidespel te verbergen. Het is voor een speler wel mogelijk om een piramidespel te herkennen. Zo zal er bij een piramidespel altijd geheimzinnig worden gedaan over het product of over de formule. Daarnaast ligt de nadruk op het werven van nieuwe deelnemers. De reclame voor het spel is vaak ook duidelijk. Als de speler meedoet, dan is hij goed bezig. Maar wanneer hij weigert om mee te doen, dan wordt hij gezien als een loser. Tot slot is het opvallend dat de inleg vrijwel direct moet worden overgemaakt.

De historie van piramidespellen

Piramidespellen bestonden al in de jaren dertig. Deze spellen werden toen ook wel sneeuwbalspellen genoemd. In die tijd ging er bijvoorbeeld een brief rond. Ook toen draaide het spel om geld. Er werd in het begin een klein bedrag gevraagd om de brief rond te laten gaan. Hoe vaker de brief rondging, hoe hoger het bedrag zou worden. Ook in 1997 was er sprake van piramidespellen die door de regering gesteund leken te worden. Dit zorgde bijvoorbeeld voor een anarchie in Albanië. Hierbij legde een groot deel van de bevolking geld in bij investeringsfondsen. Achteraf is echter gebleken dat het hier ging om een piramidespel. De investeringen gingen in rook op en gedane beloftes werden niet nagekomen.

Piramidespellen in Nederland

Ook in Nederland werden er piramidespellen gespeeld. Orpiton was een piramidespel van Nederlandse bodem. De organisator van het spel was een voorganger van een reformatorische gemeente. Bij dit spel werd er aan de spelers een inleg van 230 gulden gevraagd. Hier zou dan een rendement van 700% tegenover staan. Dit bleek niet waar te zijn en ook werd er door de beheerder geen inzage gegeven over de tussenstand. Een duidelijke uitleg over het spel ontbrak ook. In het jaar 1998 werden piramidespellen officieel verboden. In datzelfde jaar is er nog wel een ander spel aan het licht gekomen. Dit spel, Geldbloem genaamd, is vooral actief via Social Media. In het spel worden vooral jongeren gelokt om € 20 te investeren. Daar staat vervolgens een beloning van € 160 tegenover. De speler komt in een WhatsAppgroep terecht waarin een Tikkie moet worden betaald. Door medewerkers te werven, komt de speler hoger in de piramide terecht.

Wees erg alert als het gaat om piramidespellen. Spelers worden heel makkelijk voor de gek gehouden en de verdiensten zijn vaak nep.